Neonatologia to dziedzina medycyny zajmująca się wadami wrodzonymi, schorzeniami, chorobami oraz właściwym rozwojem dzieci w okresie noworodkowym. Obejmuje on pierwsze 4 tygodnie życie dziecka lub trwa dłużej, jeśli jest ono wcześniakiem.
W zakres owej specjalizacji wchodzą zarówno profilaktyka, jak też diagnozowanie i leczenie chorób oraz wad u najmłodszych pacjentów. Neonatologia swą nazwę zawdzięcza łacińskiemu słowu neonatus, co znaczy noworodek.
Pod opiekę neonatologa trafiają zarówno zdrowe maluchy, jak i te, u których podejrzewa się nieprawidłowy rozwój. Neonatolog opiekuje się także wcześniakami (dziećmi urodzonymi między 22. a 37. tygodniem ciąży) oraz kobietami ciężarnymi, u których zdiagnozowano choroby płodu.
Lekarz neonatolog dokonuje również oceny stanu zdrowia dziecka krótko po jego narodzinach, m.in.:
W przypadku pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości dotyczących stanu zdrowia dziecka, zaleca dodatkowe badania jeszcze przed wypisaniem go ze szpitala.
Specjalista z zakresu neonatologii wykrywa i leczy różnego typu patologie w rozwoju noworodków, a ponadto zakażenia, do których dochodzi u maluchów we wczesnym okresie życia oraz choroby układu krążenia, pokarmowego, moczowego, nerwowego i oddechowego.
Do chorób i schorzeń występujących u najmłodszych dzieci, diagnozowanych i leczonych przez specjalistę neonatologa należą m.in.:
Lista chorób noworodków, którymi zajmuje się lekarz neonatolog, jest więc długa. Co ważne, nierzadko w procesie wykrywania i leczenia tych schorzeń biorą udział również specjaliści z innych dziedzin medycyny, np. dziecięcej chirurgii, kardiologii, neurologii, endokrynologii, urologii, rehabilitacji, ortopedii czy okulistyki.
Poradnia neonatologiczna jest miejscem, do którego trafiają noworodki z podejrzeniem nieprawidłowego rozwoju, ze zdiagnozowanymi chorobami (jeszcze w okresie płodowym lub zaraz po urodzeniu) oraz wcześniaki.
W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek niepokojących objawów oraz nieprawidłowości w rozwoju noworodka, należy zgłosić się do lekarza specjalisty. Bardzo istotne jest jak najszybsze znalezienie przyczyny owych nieprawidłowości i zastosowanie odpowiednich środków zaradczych. Im wcześniej zostanie postawiona diagnoza, tym większe szanse na wdrożenie skutecznej terapii i wyleczenie dziecka.
Do objawów, które powinny wzbudzić niepokój rodziców i opiekunów, należą:
Jak najszybciej do lekarza lub bezpośrednio na oddział neonatologii powinni zgłosić się rodzice, u których dziecka występują takie objawy, jak drgawki, niepokojąca bladość skóry, która może świadczyć o niedokrwistości oraz problemy z oddychaniem.
Pod stałą opieką specjalisty neonatologa powinny również przebywać maluchy:
Najtrudniejsze przypadki z zakresu patologii noworodka, w tym przede wszystkim wcześniaki o bardzo niskiej masie urodzeniowej (wynoszącej nawet ok. 500 gramów), trafiają zazwyczaj od razu po urodzeniu na oddział neonatologii, gdzie pozostają pod opieką wykwalifikowanych lekarzy neonatologów, położnych i pielęgniarek neonatologicznych.